Китаб Хона

Osmanlı İmparatorluğu, tarihte eşine az rastlanır genişlikte bir coğrafyaya hükmetmiş, en uzun ömürlü ve ihtişamlı imparatorluklardan biri olmuştur. Adalet ve hoşgörüye dayalı devlet anlayışı, sultanlarının nezaketi ve sanat zevki, hayranlık uyandırmıştır. Mimari, çini, minyatür, halı, kumaş, deri, cilt, tezhip, mobilya gibi farklı sanat dallarında muhteşem eserler vererek kültür varlığımızı zenginleştirmiştir. İmparatorluğun farklı sanat dallarında, çok sayıda değerli eserler vermesinde Osmanlı padişahlarının sanata olan ilgisinin payı büyüktür. Osmanlı Padişahları, zanaatçıları ve sanatçıları ?Ehl-i Hiref? örgütü adı altında devlet himayesine almış, saraya bağlı ve maaşlı olarak çalıştırmışlardır. İmparatorluğun yönetim merkezi olan Topkapı Sarayı aynı zamanda sanatın da merkezi haline gelmiştir. Sanata böylesine değer veren Osmanlı padişahları giyim kuşamına da çok önem vermiş, adeta bir sanat eseri olan muhteşem güzellikte kaftanlar giymişlerdir. Kaftanlar, yalnızca siyasi gücün, statünün simgesi değil, aynı zamanda dönemin ince zevkinin ve sanatının bir göstergesi olmuştur. Osmanlı’nın simgesi haline gelen üstün kalitedeki kumaşıyla, eşsiz güzellikteki motifleri ve ihtişamıyla tüm dünyanın hayranlığını uyandıran kaftanlar, kültürümüzü dünya ülkelerine tanıtmakta, tekstil sanatçılarına ve tasarımcılarına ilham kaynağı olmaktadır. Osmanlı kaftanları mükemmel kumaşları ve desenlerinin yanında, kalıp özellikleri, büyük bir itinayla yapılan el dikişleri ve süsleme öğeleri gibi zarif detaylarıyla da eşsiz bir güzelliğe sahiptir. Bu da kaftanların araştırılmaya değer farklı bakış açıları olduğu sonucunu doğurmuş ve kaftanların formu, kalıp özellikleri, üretim aşamaları, dikiş teknikleri ve süsleme öğeleri tüm detaylarıyla araştırılmaya değer bulunmuştur. Araştırmanın temeli, literatür taramasından elde edilen verilere ek olarak, İstanbul Topkapı Sarayı Müzesi Padişah Giysileri Arşivi’nden seçilen 28 adet kaftanın detaylı olarak incelenmesine dayanmaktadır. İncelenen kaftanlar, her biri farklı kalıp özellikleri, dikim teknikleri ve süsleme öğelerine sahip olacak şekilde seçilmiştir. Gözlemlerden elde edilen veriler, oluşturulan kumaş, renk, form özellikleri, dikiş teknikleri ve süsleme öğeleri tablolarına aktarılmış ve sonuçları değerlendirilmiştir. Kaftanların oldukça geniş olan kalıplarının ölçüleri alınmış, fotoğrafları çekilmiş ve teknik çizimleri yapılmıştır. Yapılan gözlemler ve araştırmalar, Osmanlı kaftanlarının eşsiz ve muhteşem görünümünde, yalnızca çok kalitedeki kumaşları ve desenlerinin değil; bunun yanında, kol, yaka, cep, kapama formlarındaki ince detayların, kapitone dikişlerinin, aplikelerin, astar, pervaz süslemelerinin, kürk, ibrişim kordon, dar dokuma şerit, çaprast, ilmek birit ve düğme, işleme ve baskı ile yapılan süslemelerinin de çok büyük bir payı olduğu sonucunu ortaya koymaktadır. Her detayı ince zevkin ürünü olan Osmanlı kaftanlarını, tüm yönleriyle irdelemek, kültürümüzün zenginliğini bir kere daha gözler önüne sermektedir. Türkçe Anahtar Kelimeler: 1- Kaftan 2- Ehl-i Hiref 3- Dikiş teknikleri 4- Pervaz 5 -Aplike